مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران

- دانشنامه
- 2025-09-26
- mahnoosh
آشنایی کامل با مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران راهنمای جامع تاجران و واردکنندگان در سال 1404
مقدمه
مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران یکی از مهمترین مراحل واردات و صادرات در ایران است. هر کالایی که از مرزهای کشور وارد یا خارج میشود، باید از نظر قوانین، تعرفهها، اسناد و مجوزهای قانونی بررسی و تأیید گردد. برای مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران لطفا با ما همراه باشید.
فرایند ترخیص، اگرچه در ظاهر پیچیده به نظر میرسد، اما با آشنایی دقیق با مراحل آن میتوان در کمترین زمان ممکن کالا را از گمرک آزاد کرد.
در این مقاله، بهصورت گامبهگام با مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران آشنا میشویم و نکاتی کلیدی برای تسریع فرآیند ترخیص و کاهش هزینهها ارائه خواهیم داد.
بخش اول: مفهوم ترخیص کالا چیست؟
تعریف ترخیص کالا
ترخیص کالا به مجموعه اقداماتی گفته میشود که برای آزادسازی کالا از گمرک انجام میشود تا صاحب کالا بتواند آن را بهصورت قانونی وارد کشور کرده یا صادر کند.
هدف از ترخیص
هدف از ترخیص، کنترل قانونی ورود و خروج کالا، دریافت حقوق و عوارض گمرکی، و جلوگیری از ورود کالاهای غیرمجاز است.
نقش گمرک در تجارت بینالملل
گمرک ایران نقش مهمی در نظارت بر تجارت خارجی دارد و ضمن حمایت از تولید داخلی، تجارت قانونی و شفاف را تسهیل میکند. (مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران)
بخش دوم: مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا
آمادهسازی مدارک، نخستین و حیاتیترین گام در ترخیص کالا است. هرگونه نقص در مدارک موجب تأخیر، هزینه انبارداری و جریمه خواهد شد.
مدارک اصلی مورد نیاز:
- قبض انبار (صادره از انبار گمرک پس از ورود کالا)
- پروفرما اینویس (Proforma Invoice)
- فاکتور نهایی خرید کالا
- لیست بستهبندی (Packing List)
- بارنامه حملونقل (Bill of Lading یا Airway Bill)
- کارت بازرگانی معتبر
- مجوزهای قانونی از سازمانهای مرتبط (وزارت بهداشت، استاندارد، جهاد کشاورزی و…)
- گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
- ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت ایران
بخش سوم: مراحل اصلی ترخیص کالا از گمرک ایران
1. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت
اولین گام، ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت https://www.ntsw.ir است.
در این مرحله، مشخصات کالا، کد تعرفه HS Code، کشور مبدأ و نوع ارز ثبت میشود.
2. دریافت مجوزهای لازم
بسته به نوع کالا، ممکن است نیاز به مجوزهایی از وزارت صمت، بهداشت، یا استاندارد داشته باشید.
3. ورود کالا به گمرک و دریافت قبض انبار
پس از ورود کالا به کشور، شرکت حملونقل آن را تحویل گمرک میدهد و قبض انبار صادر میشود.
4. اظهار کالا در سامانه EPL گمرک
صاحب کالا یا کارگزار گمرکی باید اطلاعات کالا را در سامانه EPL ثبت کند. اطلاعات شامل نوع، ارزش، وزن و کشور مبدأ است. (مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران)
5. ارزیابی و کنترل گمرکی
کارشناسان گمرک کالا را از نظر نوع، مقدار و ارزش بررسی میکنند و در صورت نیاز، کالا بهصورت فیزیکی بازبینی میشود.
6. پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
پس از تأیید ارزیابی، باید هزینههای مربوط به حقوق ورودی، مالیات بر ارزش افزوده و سایر عوارض پرداخت شود.
7. صدور پروانه ترخیص
پس از پرداخت کامل، پروانه ترخیص کالا صادر میشود و کالا مجاز به خروج از گمرک است.
8. خروج کالا از انبار
با ارائه پروانه ترخیص و مدارک، کالا از انبار گمرک خارج شده و تحویل صاحب کالا میشود.
بخش چهارم: روشهای ترخیص کالا
ترخیص توسط صاحب کالا
اگر صاحب کالا دارای کارت بازرگانی معتبر و آشنا با مراحل گمرکی باشد، میتواند شخصاً اقدام به ترخیص کند.
ترخیص توسط کارگزار گمرکی
بسیاری از واردکنندگان برای صرفهجویی در زمان، از کارگزاران رسمی گمرک ایران استفاده میکنند که بهصورت تخصصی تمام مراحل را انجام میدهند.
بخش پنجم: هزینههای ترخیص کالا
هزینههای ترخیص کالا شامل موارد زیر است:
- حقوق ورودی (Customs Duty)
- مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
- هزینه انبارداری
- هزینه بازرسی و ارزیابی کالا
- هزینه حملونقل داخلی
- حقالزحمه کارگزار گمرکی
میزان این هزینهها بسته به نوع و ارزش کالا متفاوت است. (مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران)
بخش ششم: نکات مهم برای تسریع فرآیند ترخیص
- مدارک را قبل از ورود کالا آماده کنید.
- از کد تعرفه صحیح استفاده کنید تا از جریمه جلوگیری شود.
- از کارگزاران رسمی گمرک استفاده کنید.
- قوانین جدید گمرکی را همیشه بررسی کنید.
- وضعیت مجوزها را در سامانه جامع تجارت پیگیری نمایید.
بخش هفتم: مشکلات رایج در ترخیص کالا
- اختلاف در ارزش کالا
- نقص مدارک یا مجوزها
- عدم تطابق مشخصات کالا با اظهارنامه
- تأخیر در پرداخت هزینهها
- تغییر ناگهانی قوانین گمرکی
برای جلوگیری از این مشکلات، همیشه اطلاعات خود را از منابع رسمی گمرک ایران بهروز نگه دارید.
بخش هشتم: نقش سامانه EPL و پنجره واحد تجارت فرامرزی
سامانه EPL و پنجره واحد تجارت فرامرزی ابزارهایی مدرن برای تسهیل فرآیندهای گمرکی هستند.
این سامانهها باعث کاهش زمان ترخیص، حذف مراجعات حضوری و افزایش شفافیت در روند تجارت میشوند.
بخش نهم: گمرکهای مهم در ایران
در ایران چند گمرک مهم بیشترین حجم واردات و ترخیص را دارند:
- گمرک بندرعباس (شهید رجایی)
- گمرک بوشهر
- گمرک امام خمینی (هوایی)
- گمرک بازرگان
- گمرک تهران (شهریار)
هر کدام بسته به نوع کالا و مسیر حمل، فرآیند و هزینه متفاوتی دارند.
بخش دهم: جمعبندی و توصیه نهایی
ترخیص کالا از گمرک فرآیندی چندمرحلهای است که نیاز به دقت، آگاهی و مدارک کامل دارد.
با استفاده از سامانههای جدید مانند EPL و سامانه جامع تجارت، میتوانید زمان و هزینه خود را به میزان چشمگیری کاهش دهید.
اگر واردکننده یا تاجر هستید، همکاری با کارگزاران رسمی گمرک ایران بهترین گزینه برای تسریع و امنیت بیشتر در ترخیص کالا خواهد بود.
جمعبندی
همکاری با MKFco یعنی ورود به دنیای تجارت بینالملل بدون دردسر و با اطمینان کامل. چه قصد واردات کالا داشته باشید، چه بخواهید صادرات خود را توسعه دهید، تیم ما آماده همراهی و ارائه خدمات تخصصی به شماست.
با ما همراه شوید و تجربهای مطمئن و حرفهای از تجارت جهانی داشته باشید.
MKFco؛ همراه مطمئن شما در تجارت بینالملل

برای دریافت مشاوره رایگان، استعلام هزینه ترخیص یا همکاری با کارشناسان ما، میتوانید از طریق 📧 ایمیل، 📲 واتساپ یا ☎️ تماس تلفنی در ارتباط باشید.
- 09121240775 - 09331240775
- info@mkfco.com
- www.mkfco.com
همچنین میتوانید از طریق فرم تماس سایت، پیام ارسال کنید تا کارشناسان ما در کوتاهترین زمان با شما تماس بگیرند.