مراحل ترخیص کالا از گمرک به زبان ساده

مراحل ترخیص کالا از گمرک به زبان ساده

ترخیص کالا از گمرک شاید در نگاه اول کاری پیچیده به‌نظر برسد، اما اگر با مراحل و مدارک آن آشنا شوید، می‌بینید که این فرآیند می‌تواند بسیار منظم و قابل کنترل باشد. (مراحل ترخیص کالا از گمرک به زبان ساده)
در واقع، ترخیص کالا یعنی انجام تمام امور قانونی برای خروج کالا از گمرک و ورود آن به بازار یا مقصد مورد نظر.

در این مقاله به زبان ساده و کاربردی، تمام مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران را گام‌به‌گام بررسی می‌کنیم تا تاجران، واردکنندگان و حتی افراد تازه‌کار بتوانند با اطمینان این فرآیند را طی کنند. 

 بخش اول: ترخیص کالا از گمرک یعنی چه؟

ترخیص کالا به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که برای آزادسازی کالا از گمرک و انتقال آن به داخل کشور انجام می‌شود.
این فرآیند شامل مراحل اداری، حقوقی و مالی است که توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او (ترخیص‌کار گمرکی) انجام می‌گیرد.

به زبان ساده‌تر، کالا پس از ورود به گمرک تا زمانی که مراحل قانونی آن انجام نشده باشد، در انبار گمرک باقی می‌ماند و اجازه خروج ندارد.

 بخش دوم: اهمیت آشنایی با مراحل ترخیص کالا

چرا باید با مراحل ترخیص کالا از گمرک آشنا شویم؟

1.  برای جلوگیری از تأخیر و جریمه‌های گمرکی
2.  برای محاسبه دقیق هزینه‌ها قبل از واردات
3.  برای تهیه درست مدارک و جلوگیری از رد پرونده
4.  برای صرفه‌جویی در زمان و افزایش سرعت ترخیص

اگر واردکننده یا صادرکننده‌ای با مراحل ترخیص آشنا نباشد، ممکن است کالایش روزها یا حتی هفته‌ها در گمرک بماند و هزینه‌های سنگین انبارداری برایش ایجاد شود.

 بخش سوم: مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران به زبان ساده

فرآیند ترخیص کالا معمولاً شامل ۹ مرحله اصلی است که در ادامه به ترتیب توضیح داده می‌شود 

1. ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت

اولین گام در ترخیص کالا، ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت ایران است. در این مرحله، اطلاعات مربوط به نوع کالا، کشور مبدأ، ارزش فاکتور، مشخصات واردکننده و تعرفه گمرکی ثبت می‌شود.

 بدون ثبت سفارش، هیچ کالایی اجازه ورود یا خروج از کشور را ندارد.

2. دریافت پروفرما (Proforma Invoice)

پروفرما یا پیش‌فاکتور، سندی است که فروشنده خارجی صادر می‌کند و شامل مشخصات کامل کالا، قیمت، شرایط پرداخت، و زمان تحویل است.
این سند پایه‌ی اصلی محاسبه ارزش کالا و تنظیم اظهارنامه گمرکی محسوب می‌شود.

3. حمل کالا و دریافت اسناد حمل

پس از تأیید سفارش، کالا توسط شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی ارسال می‌شود و اسناد مربوطه مانند بارنامه (Bill of Lading)، گواهی مبدأ و Packing List صادر می‌گردد. (مراحل ترخیص کالا از گمرک به زبان ساده)

 این مدارک هنگام ترخیص، از مهم‌ترین اسناد محسوب می‌شوند.

4. اظهار کالا به گمرک در سامانه EPL

در این مرحله، واردکننده یا کارگزار گمرکی باید مشخصات کالا را در سامانه EPL گمرک جمهوری اسلامی ایران وارد کند.
اظهارنامه شامل اطلاعاتی مثل:

• نوع کالا
• وزن خالص و ناخالص
• ارزش کالا
• شماره تعرفه (HS Code)
• کشور مبدأ و مقصد

 اظهار کالا در حقیقت اعلام رسمی صاحب کالا به گمرک است که باید دقیق و مطابق اسناد اصلی باشد.

5. بررسی و ارزیابی کالا توسط کارشناسان گمرک

پس از ثبت اظهارنامه، کالا توسط کارشناسان گمرک از نظر نوع، تعداد، ارزش و مطابقت با مدارک بررسی می‌شود.
در صورت نیاز، مأموران گمرک کالا را بازدید فیزیکی می‌کنند تا از صحت اطلاعات اطمینان حاصل کنند.

 اگر اختلافی بین اظهار و کالای واقعی وجود داشته باشد، ممکن است جریمه یا تأخیر در ترخیص رخ دهد.

6. پرداخت حقوق و عوارض گمرکی 

پس از تأیید ارزش کالا، حقوق ورودی، عوارض و مالیات بر ارزش افزوده محاسبه می‌شود.
صاحب کالا باید این مبالغ را از طریق درگاه‌های بانکی پرداخت کند تا مجوز ادامه مراحل صادر شود.

 مبلغ حقوق گمرکی بسته به نوع کالا و تعرفه آن (HS Code) متفاوت است.

7. کنترل نهایی مدارک و صدور پروانه ترخیص

در این مرحله، کارشناس ارشد گمرک مدارک نهایی را کنترل کرده و در صورت صحت اطلاعات، پروانه ترخیص کالا صادر می‌شود. (مراحل ترخیص کالا از گمرک به زبان ساده)
این سند مجوز رسمی خروج کالا از گمرک است.

 بدون این پروانه، هیچ کالایی نمی‌تواند از محوطه گمرک خارج شود.

8. صدور قبض انبار و تحویل کالا 

پس از دریافت پروانه ترخیص، باید به انبار گمرک مراجعه کنید و قبض انبار را تحویل دهید.
کارکنان انبار پس از بررسی، کالا را به کامیون یا وسیله حمل مورد نظر شما تحویل می‌دهند.

 در این مرحله، کالا رسماً از گمرک خارج و تحویل خریدار می‌شود.

9. بایگانی و نگهداری اسناد

آخرین مرحله، بایگانی تمامی مدارک و فاکتورها است تا در صورت نیاز در آینده (برای حسابرسی یا استعلام)، قابل ارائه باشند. (مراحل ترخیص کالا از گمرک به زبان ساده)

 نگهداری اسناد گمرکی حداقل تا ۵ سال توصیه می‌شود.

 بخش چهارم: مدارک لازم برای ترخیص کالا

برای انجام ترخیص کالا، ارائه مدارک زیر الزامی است:

• پروفرما (پیش‌فاکتور)
• پکینگ لیست (Packing List)
• بارنامه (دریایی، زمینی یا هوایی)
• گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
• قبض انبار
• کارت بازرگانی معتبر
• رسید پرداخت حقوق گمرکی
• مجوزهای واردات (در صورت نیاز)

بهتر است تمامی اسناد را پیش از شروع فرآیند با کارگزار گمرکی بررسی کنید تا از بروز تأخیر جلوگیری شود.

 بخش پنجم: نقش ترخیص‌کار گمرکی در تسریع مراحل

ترخیص‌کار گمرکی شخصی است که با مجوز رسمی از گمرک، به نمایندگی از صاحب کالا تمامی مراحل را انجام می‌دهد.

وظایف ترخیص‌کار:

• ثبت اظهارنامه در سامانه EPL
• پیگیری مجوزها و پرداخت‌ها
• ارتباط با کارشناسان گمرک
• تحویل نهایی کالا از انبار

 استفاده از خدمات ترخیص‌کار حرفه‌ای می‌تواند زمان ترخیص را به نصف کاهش دهد و از اشتباهات پرهزینه جلوگیری کند.

 بخش ششم: هزینه‌های ترخیص کالا

هزینه‌های ترخیص کالا شامل موارد زیر است:

1.  حقوق ورودی گمرک
2.  هزینه انبارداری و تخلیه بار
3.  هزینه حمل داخلی
4.  کارمزد خدمات کارگزار گمرکی
5.  مالیات بر ارزش افزوده

نکته: اگر کالا مدت طولانی در گمرک بماند، هزینه انبارداری به‌صورت روزانه افزایش می‌یابد. بنابراین سرعت در تکمیل مدارک بسیار مهم است.

 بخش هفتم: مشکلات رایج در ترخیص کالا

در صورت ناآگاهی از مراحل، ممکن است با مشکلات زیر روبه‌رو شوید:

• تأخیر در صدور مجوزها
• اشتباه در ثبت اطلاعات کالا
• اختلاف ارزش کالا با فاکتور
• تغییرات ناگهانی قوانین گمرکی
• نقص در مدارک ارسال‌شده

 راهکار: همیشه از آخرین بخشنامه‌های گمرک و تعرفه‌ها آگاه باشید و از مشاوران با تجربه کمک بگیرید.

 بخش هشتم: نکات طلایی برای ترخیص سریع کالا

 چند نکته ساده اما مهم برای تسریع در ترخیص:

• پیش از ورود کالا، مجوزها را دریافت کنید.
• در سامانه EPL اطلاعات را دقیق وارد کنید.
• از ترخیص‌کار معتبر و دارای کارت رسمی استفاده کنید.
• پرداخت‌های مالی را به‌موقع انجام دهید.
• اسناد حمل و فاکتورها را با کالا تطبیق دهید.

 رعایت این موارد، زمان ترخیص را تا ۴۰٪ کاهش می‌دهد.

 بخش نهم: جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

ترخیص کالا از گمرک در واقع مسیر قانونی ورود یا خروج کالا از کشور است. اگرچه این فرآیند شامل مراحل اداری و مالی متعددی است، اما با شناخت درست و برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان آن را به‌راحتی انجام داد.

تاجرانی که با مراحل ترخیص کالا از گمرک به زبان ساده آشنا باشند، قادرند با صرفه‌جویی در زمان و هزینه، تجارت خود را سودآورتر کنند. 

اگر به دنبال ترخیص سریع و مطمئن کالا از گمرک هستید، همکاری با شرکت‌های با تجربه و متخصص مانند MKFco بهترین انتخاب برای شماست. 

 شرکت MKFco با سال‌ها تجربه در زمینه ترخیص کالا از گمرک، تمامی مراحل واردات و صادرات را با دقت، سرعت و شفافیت انجام می‌دهد. تیم متخصص ما با تسلط کامل بر قوانین گمرکی و سامانه‌های EPL و جامع تجارت، فرآیند ترخیص را بدون دردسر برای مشتریان انجام می‌دهد. از ثبت سفارش تا دریافت مجوزها و خروج کالا از گمرک، همه مراحل توسط کارشناسان MKFco پیگیری می‌شود.

 اگر به دنبال ترخیص سریع، قانونی و مطمئن کالا از بنادر و گمرکات کشور هستید، با MKFco همراه شوید و تجارت خود را با اطمینان پیش ببرید. 

💼 MKFco؛ همراه مطمئن شما در تجارت بین‌الملل 🌐