مدارک لازم برای ترخیص کالا در گمرک ایران

- دانشنامه
- 2025-10-01
- mahnoosh
مدارک لازم برای ترخیص کالا در گمرک ایران راهنمای جامع و کاربردی برای بازرگانان و واردکنندگان
ترخیص کالا از گمرک یکی از مهمترین مراحل در فرآیند واردات و صادرات است. برای انجام صحیح این مرحله، تهیهی کامل و دقیق مدارک الزامی است. در این مقاله، به بررسی مدارک لازم برای ترخیص کالا در گمرک ایران، نحوه آمادهسازی آنها، و نکات مهم برای جلوگیری از تأخیر در ترخیص میپردازیم. (مدارک لازم برای ترخیص کالا در گمرک ایران)
ترخیص کالا از گمرک چیست؟
ترخیص کالا یعنی انجام کلیه مراحل اداری، مالی و قانونی جهت آزادسازی کالا از انبار گمرک و انتقال آن به مقصد نهایی.
این فرآیند شامل موارد زیر است:
- ارائه اسناد و مدارک مربوط به کالا
- پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
- بررسی و تأیید مشخصات کالا توسط کارشناسان گمرک
- دریافت مجوزهای لازم از سازمانهای مربوطه
هدف از این مراحل، کنترل قانونی ورود و خروج کالا و جلوگیری از قاچاق یا واردات غیرمجاز است.
اهمیت مدارک در فرآیند ترخیص کالا
داشتن مدارک کامل و صحیح، مهمترین عامل در تسریع فرآیند ترخیص است. کوچکترین اشتباه در مدارک میتواند موجب توقف کالا در گمرک، جریمه مالی یا حتی ضبط کالا شود.
بنابراین آگاهی از مدارک مورد نیاز، برای هر بازرگان یا شرکت وارداتی ضروری است.
دستهبندی مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا
مدارک لازم برای ترخیص کالا را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
- مدارک شناسایی بازرگان و شرکت
- مدارک مربوط به خرید و حمل کالا
- مدارک مجوزها و تأییدیههای سازمانهای مرتبط
در ادامه هر دسته را بهصورت مفصل بررسی میکنیم
1. مدارک شناسایی بازرگان یا شرکت واردکننده
این مدارک مربوط به هویت فرد یا شرکتی است که عملیات واردات را انجام میدهد:
1. کارت بازرگانی
کارت بازرگانی مجوز رسمی واردات و صادرات است که توسط اتاق بازرگانی صادر میشود.
بدون این کارت، هیچ فرد یا شرکتی اجازه واردات کالا ندارد. (مدارک لازم برای ترخیص کالا در گمرک ایران)
2. کد اقتصادی و شناسه ملی شرکت
برای انجام امور مالیاتی و ثبت در سامانه جامع گمرک، وجود کد اقتصادی و شناسه ملی الزامی است.
3. پروانه فعالیت یا ثبت شرکت
شرکتهای بازرگانی باید دارای پروانه رسمی از سازمان صنعت، معدن و تجارت باشند.
4. وکالتنامه رسمی
در صورتی که امور ترخیص توسط ترخیصکار یا کارگزار گمرکی انجام شود، ارائه وکالتنامه رسمی از طرف واردکننده الزامی است.
2. مدارک مربوط به خرید و حمل کالا
این بخش شامل اسنادی است که مشخصات کالا، فروشنده، و مسیر حمل را نشان میدهد. (مدارک لازم برای ترخیص کالا در گمرک ایران)
فاکتور (Invoice)
فاکتور یا سیاهه خرید، شامل اطلاعاتی مانند:
- نام فروشنده و خریدار
- نوع و مقدار کالا
- قیمت واحد و کل
- کشور مبدأ
- شماره و تاریخ قرارداد
نکته: در صورتی که قیمت در فاکتور با ارزش واقعی کالا تفاوت زیادی داشته باشد، گمرک میتواند درخواست بررسی مجدد کند.
لیست بستهبندی (Packing List)
لیست بستهبندی یا پکینگ لیست، شامل جزئیات تعداد کارتنها، وزن خالص و ناخالص، ابعاد و نحوه بستهبندی کالا است.
این مدرک برای بررسی دقیق محموله هنگام بازرسی گمرک ضروری است. (مدارک لازم برای ترخیص کالا در گمرک ایران)
بارنامه (Bill of Lading)
بارنامه سند رسمی حملونقل کالا است که توسط شرکت حمل صادر میشود و نشان میدهد کالا از مبدا تا مقصد تحت چه شرایطی حمل شده است.
انواع بارنامهها شامل:
- بارنامه دریایی
- بارنامه هوایی
- بارنامه زمینی
- بارنامه ریلی
گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
این گواهی توسط اتاق بازرگانی کشور مبدأ صادر میشود و نشان میدهد کالا در کدام کشور تولید شده است.
در بسیاری از موارد برای محاسبه تعرفه گمرکی یا استفاده از معافیتهای تجاری، ارائه گواهی مبدأ الزامی است.
بیمهنامه حمل (Insurance Policy)
در صورت آسیبدیدگی یا مفقودی کالا، این سند برای دریافت خسارت از شرکت بیمه ضروری است.
3. مجوزها و تأییدیههای سازمانهای مرتبط
بسته به نوع کالا، ممکن است نیاز به مجوزهای تخصصی از سازمانهای مختلف وجود داشته باشد:
نوع کالا | سازمان صادرکننده مجوز | نوع مجوز |
---|---|---|
دارویی و بهداشتی | وزارت بهداشت | مجوز ترخیص بهداشتی |
مواد غذایی و خوراکی | سازمان استاندارد و وزارت بهداشت | گواهی بهداشت و سلامت |
تجهیزات الکترونیکی | سازمان تنظیم مقررات | تأییدیه تطابق |
مواد شیمیایی | سازمان محیط زیست و وزارت صمت | مجوز ایمنی و زیستمحیطی |
لوازم صنعتی | سازمان ملی استاندارد | گواهی انطباق استاندارد |
مراحل آمادهسازی و تحویل مدارک به گمرک
برای جلوگیری از اتلاف زمان و هزینه، بهتر است مدارک بهترتیب زیر آماده و ارائه شوند:
- بررسی مدارک اولیه توسط ترخیصکار
- ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت (نیتا)
- ارائه فاکتور و بارنامه به گمرک
- پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
- دریافت مجوزهای لازم از سازمانهای مرتبط
- تأیید کارشناسان گمرک و صدور پروانه ترخیص
نکات مهم درباره مدارک ترخیص کالا
1.دقت در اطلاعات فاکتور: تطابق اطلاعات کالا با اسناد حمل بسیار مهم است.
2.ترجمه رسمی مدارک خارجی: اسناد صادرشده در خارج از کشور باید به فارسی ترجمه رسمی شوند.
3.حفظ نسخههای پشتیبان: همیشه از مدارک مهم چند نسخه کپی یا اسکن تهیه کنید.
4.بهروزرسانی کارت بازرگانی: کارت منقضیشده میتواند روند ترخیص را متوقف کند.
مدارک اختیاری ولی مفید در ترخیص کالا
در برخی موارد، داشتن اسناد زیر میتواند روند ترخیص را تسهیل کند:
- گواهی بازرسی قبل از حمل (Pre-Shipment Inspection)
- گواهی کیفیت از شرکتهای بینالمللی (SGS, BV و غیره)
- گواهی تطابق استاندارد بینالمللی
جمعبندی نهایی
ترخیص کالا از گمرک ایران بدون مدارک کامل و معتبر امکانپذیر نیست.
مدارک اصلی شامل موارد زیر هستند:
- کارت بازرگانی و مجوز فعالیت
- فاکتور و لیست بستهبندی
- بارنامه، بیمهنامه و گواهی مبدأ
- مجوزهای سازمانهای تخصصی
توصیه نهایی:
اگر در فرآیند ترخیص تازهکار هستید، یا دنبال ترخیص سریع و مطمئن کالا از گمرک هستید حتماً از خدمات شرکتهای ترخیصکار معتبر مانند MKFco استفاده کنید تا در کمترین زمان ممکن، کالاهای شما بدون مشکل از گمرک آزاد شوند.
همکاری با شرکت با تجربه و متخصص MKFco بهترین انتخاب برای شماست.
شرکت MKFco با سالها تجربه در زمینه ترخیص کالا از گمرک، تمامی مراحل واردات و صادرات را با دقت، سرعت و شفافیت انجام میدهد. تیم متخصص ما با تسلط کامل بر قوانین گمرکی و سامانههای EPL و جامع تجارت، فرآیند ترخیص را بدون دردسر برای مشتریان انجام میدهد. از ثبت سفارش تا دریافت مجوزها و خروج کالا از گمرک، همه مراحل توسط کارشناسان MKFco پیگیری میشود.
اگر به دنبال ترخیص سریع، قانونی و مطمئن کالا از بنادر و گمرکات کشور هستید، با MKFco همراه شوید و تجارت خود را با اطمینان پیش ببرید.
جمعبندی
همکاری با MKFco یعنی ورود به دنیای تجارت بینالملل بدون دردسر و با اطمینان کامل. چه قصد واردات کالا داشته باشید، چه بخواهید صادرات خود را توسعه دهید، تیم ما آماده همراهی و ارائه خدمات تخصصی به شماست.
با ما همراه شوید و تجربهای مطمئن و حرفهای از تجارت جهانی داشته باشید.
MKFco؛ همراه مطمئن شما در تجارت بینالملل

برای دریافت مشاوره رایگان، استعلام هزینه ترخیص یا همکاری با کارشناسان ما، میتوانید از طریق 📧 ایمیل، 📲 واتساپ یا ☎️ تماس تلفنی در ارتباط باشید.
- 09121240775 - 09331240775
- info@mkfco.com
- www.mkfco.com
همچنین میتوانید از طریق فرم تماس سایت، پیام ارسال کنید تا کارشناسان ما در کوتاهترین زمان با شما تماس بگیرند.